Informatie senioren over 'langer zelfstandig thuis' moet beter

65% van de senioren heeft geen weet van de veranderde wetgeving rondom langdurige zorg

Door veranderingen in de wetgeving rondom langdurige zorg komen senioren anno 2017 pas veel later in aanmerking voor een plek in een zorginstelling dan een aantal jaar geleden. Langer thuis blijven wonen, is het devies. Ook als de gezondheid, mobiliteit en veiligheid sterk achteruit gaan.

De noodzaak van oplossingen die senioren helpen om veilig en comfortabel thuis te kunnen wonen - zoals zorg, hulp in de huishouding, een rollator, een traplift of een persoonsalarm - is hierdoor enorm toegenomen. Des te opvallender is echter dat uit onderzoek blijkt dat senioren nauwelijks (9%) op zoek gaan naar informatie over de hulpmiddelen. Sterker nog: het overgrote deel (65%) is niet eens goed op de hoogte van de veranderingen in de wetgeving rondom langdurige zorg die een aantal jaren geleden zijn ingezet.

ANBO Onderzoek

De bovenstaande resultaten komen uit een onderzoek dat seniorenorganisatie ANBO in samenwerking met TK Elevator en Zembro heeft uitgevoerd. Net als in 2014, toen het onderzoek voor het eerst werd uitgevoerd, gaven zo’n 11.000 respondenten vanaf 50 jaar antwoord op vragen over gezondheid, langer thuis wonen en de daarvoor benodigde oplossingen en hulpmiddelen. In 2014 bleek dat nog geen 30% van de senioren wist wat de veranderingen in de wetgeving over langdurige zorg zou betekenen voor hun thuissituatie. De onderzoekers waren benieuwd of die kennis onder senioren in de afgelopen vier jaar is toegenomen.

Senioren weten gewoonweg niet bij wie ze moeten zijn

Hoewel er sprake is van enige verbetering, is nog steeds maar liefst 65% van de senioren niet goed op de hoogte van de veranderingen in de wetgeving. In 2014 was dat 70%. De verhalen en ervaringen met betrekking tot langer thuis wonen laten niets aan de verbeelding over, maar desalniettemin blijken senioren nauwelijks op zoek te gaan naar informatie over de mogelijkheden en oplossingen: slechts 9% geeft aan al naar informatie te hebben gezocht. Het is dan ook niet heel verrassend dat senioren in het onderzoek aangeven geen gebruik te maken van een bepaald hulpmiddel; ze weten vaak gewoonweg niet bij wie ze moeten zijn voor de aanschaf ervan.

Een groot deel van de respondenten maakt op dit moment geen gebruik van een hulpmiddel en is ook nog niet op zoek gegaan naar informatie. Daarentegen geeft wel het overgrote deel (60%) aan meer informatie te willen ontvangen. Volgens Bert Grootjen, directeur van TK Home Solutions, is die discrepantie tussen informatie willen en daadwerkelijk zoeken gemakkelijk te verklaren: “De ouderdom is confronterend, zo is het nou eenmaal. Mensen gaan dus pas op zoek naar informatie over hulpmiddelen als de nood echt aan de man is. De senior denkt na over een traplift als hij de trap bijna of helemaal niet meer op komt.”

Informatievoorziening

De informatievoorziening over oplossingen om langer thuis te kunnen blijven wonen, zou meer aandacht moeten krijgen, is de conclusie van de onderzoekers. ANBO ziet voor de informatievoorziening ook een rol voor gemeentes weggelegd. “De gemeente heeft op het punt van bewustwording een informerende en faciliterende rol. Het is noodzakelijk de burger te stimuleren en te verleiden om over dit onderwerp na te denken. Los daarvan moeten senioren zelf ook actiever worden. Als je een baby krijgt ga je ook tijdig op zoek naar informatie, en dat moet je dus ook als je ouder wordt:, aldus Liane de Haan, directeur-bestuurder van ANBO.

Daarnaast is er voor fabrikanten van hulpmiddelen een rol weggelegd. Behalve hun vanzelfsprekende commerciële verantwoordelijkheid hebben zij ook steeds meer een maatschappelijke; zij kunnen de senior informeren over de voordelen van een hulpmiddel of oplossing voordat de nood echt aan de man is. Waarmee ze indirect ook bijdragen aan een aanzienlijke kostenreductie aan de ‘cure- en care-kant’.

Senioren blijken het liefst geïnformeerd te worden via het internet, waar het bekijken en vergelijken van trapliften eenvoudig is, of via de traditionele brochure. ANBO hoopt daarnaast dat de overheid haar taak op zich neemt en senioren ook via campagnes of via andere gepaste activiteiten en kanalen beter zal informeren over de mogelijkheden om langer thuis te kunnen blijven wonen.

Over het onderzoek

Voor het onderzoek zijn 67.000 mensen benaderd, die aangesloten zijn bij ANBO. In totaal hebben 10.885 mensen gereageerd. Samenstelling respondenten: 50-65 jaar 10,08%, 65-80 jaar 74,18% en 80 jaar of ouder 15,74%. Het onderzoek is geïnitieerd door TK Home Solutions en Zembro, in samenwerking met belangenbehartiger voor senioren ANBO. Het onderzoek was een herhaling van een onderzoek dat TK Home Solutions in 2014 al in samenwerking met de afdeling Health Evidence van de Radboud Universiteit Nijmegen Liever Thuis! en Etac heeft uitgevoerd.

Context

Nederland telt steeds meer ouderen, die gemiddeld steeds langer leven. Het aantal 65-plussers in Nederland zal stijgen van 2,4 miljoen in 2010 naar 4,5 miljoen in 2040. Deze vergrijzing van de bevolking heeft grote gevolgen voor de uitgaven in de Nederlandse gezondheidszorg. Om de zorg aan ouderen betaalbaar te houden, wordt het Nederlandse zorgstelsel de komende jaren ingrijpend hervormd, vooral op het gebied van de langdurige zorg. De overheid neemt noodgedwongen maatregelen waardoor oudere mensen langer thuis blijven wonen.